Medicatie M/V: sekseverschillen in farmacotherapie

Deze cursus is onderdeel van het abonnement voor apotheker.

Ruim 65 cursussen
Toegang tot meerdere pakketten
Op ieder device

Mannen en vrouwen verschillen van elkaar, en deze verschillen kunnen leiden tot een verschil in respons op medicatie. Vrouwen zijn de laatste jaren wel steeds meer vertegenwoordigd in medische (geneesmiddel)trials, maar het aandeel van vrouwen blijft nog altijd klein. De man-vrouwverschillen die uit de trials naar voren komen, zijn vaak nog niet vertaald naar bijsluiters en richtlijnen en daarmee naar de praktijk. Standaarddoseringen lijken in de praktijk vooral te leiden tot meer bijwerkingen bij vrouwen. In deze cursus wordt uw kennis over het verschil in werking van geneesmiddelen tussen mannen en vrouwen verbreed. Aan de hand van casuïstiek wordt besproken welke fysiologische man-vrouw verschillen er zijn en wordt uitgelegd waarom het belangrijk is om de farmacotherapeutische behandeling daarop aan te passen. Ook zullen een aantal voorbeelden van toegepast onderzoek worden besproken waarbij het doel is om sekseverschillen in bijwerkingen te reduceren.

CanMEDS

Kennis & Wetenschap 60%
Farmaceutisch Handelen 40%

Preview

Leerdoelen

Na afloop van deze cursus:

bent u op de hoogte van de historie en de huidige stand van zaken rondom de inclusie van vrouwen in klinische trials
weet u wat de fysiologische man-vrouw verschillen zijn en welke farmacokinetische en –dynamische consequenties die kunnen hebben
bent u op de hoogte van het verschil tussen sekse en gender
weet u bij welke geneesmiddelen er sprake is van sekseverschillen in respons
bent u in staat om verschillen in bijwerkingen te herkennen en hierover een farmacotherapeutisch advies op maat te geven aan patiënten en aan voorschrijvers.

Docent

dr. Loes Visser
Loes Visser is opgeleid tot ziekenhuisapotheker bij Apotheek Haagse Ziekenhuizen in Den Haag. Daarna heeft ze een promotieonderzoek bij de afdeling Epidemiologie van het Erasmus MC gecombineerd met een baan als ziekenhuisapotheker. Sinds 2013 werkt Loes als ziekenhuisapotheker bij het HagaZiekenhuis. Haar aandachtsgebieden zijn onderwijs en onderzoek. Daarnaast is ze als universitair hoofddocent verbonden aan de ziekenhuisapotheek van het Erasmus MC. Loes doet onderzoek naar diversiteit in geneesmiddelenrespons. Haar werk wordt ondersteund door o.a. ZonMw en NWO en heeft inmiddels geresulteerd in 10 afgeronde promotietrajecten en ca. 150 wetenschappelijke publicaties. Ze spreekt regelmatig op congressen en nascholingsbijeenkomsten over sekseverschillen in farmacotherapie. In 2019 ontving ze hiervoor de Corrie Hermann prijs. Loes is tevens lid van de Nederlandse Vereniging voor Gender en Gezondheid. In 2023 is het handboek “Sekse- en gendersensitieve geneeskunde” verschenen, waar Loes redactielid van is.