Diabetes mellitus type 2

Diabetes mellitus type 2 (DM2) is een aandoening waarvan de prevalentie wereldwijd zeer snel toeneemt. Vooral in Azië is de toename van het aantal bekende diabetespatiënten enorm. De WHO spreekt zelfs van een pandemie. De voorspelling van het WHO is dat de hoeveelheid patiënten met DM2 toeneemt van 150 miljoen in 2005 tot 250 miljoen in 2025. De combinatie van een vergrijzing van de bevolking en een veranderde leefwijze op veel plaatsen in de wereld spelen een rol bij deze toename.

Bij de patiënt met DM2 is er vaak pas in een laat stadium sprake van echte klachten. Toch is het van groot belang om de aandoening zo vroeg mogelijk te herkennen.

(Vroegtijdige) behandeling met als doel streven naar normoglykemie, normolipidemie en normotensie kan in belangrijke mate bijdragen aan het voorkómen van complicaties, zowel op korte als op lange termijn.

Het is belangrijk dat aan deze grote groep patiënten goede, gestructureerde zorg kan worden geleverd.

De relatie tussen de verschillende disciplines die betrokken zijn bij diabeteszorg kunnen worden verdeeld in een zogenoemde binnencirkel en een buitencirkel. De binnencirkel (huisarts, praktijkondersteuner, diëtist, wijkverpleegkundige en apotheek) is verantwoordelijk voor de basiszorg. Indien nodig wordt verwezen naar de buitencirkel (internist, diabetesverpleegkundige, podotherapeut en oogarts), die zo snel mogelijk weer terug verwijst naar de binnencirkel. Voor sommige patiënten met complicaties vormt de buitencirkel juist de binnencirkel, waardoor zij in zorg blijven in de tweede lijn.

De apotheek (binnencirkel) neemt een aantal belangrijke taken op zich in het kader van de gestructureerde diabeteszorg. Dit geldt in het bijzonder voor de farmaceutische zorgverlening bij begeleidingsgesprekken tijdens de initiële behandelfase en de chronische behandelfase. In de initiële behandelfase zal meestal de eerste en tweede uitgifte van metformine plaatsvinden. In de chronische behandelfase zal pas de eerste uitgifte van insuline plaatsvinden. Zo volg je meer de patient-journey.  

In deze cursus leert u hoe vaak DM2 voorkomt, en wat de kenmerkende symptomen en oorzaken zijn.

Er wordt aandacht besteed aan de risicofactoren die een rol spelen bij het ontstaan van DM2 en aan de complicaties van DM2. De behandeling komt uitgebreid aan bod, evenals de rol van de apotheek bij de begeleiding van patiënten met DM2.

Uitgangspunt is het addendum op de NHG-Standaard Diabetes type 2 (november 2021,(online tekstuele aanpassing januari 2023)) en de KNMP-richtlijn Diabetes Mellitus type 2, oktober 2023. De herziene Standaard bevat een nieuw medicamenteus stappenplan voor zeer hoogrisicopatiënten. Het advies is om bij deze patiënten eerder te starten met SGLT2-remmers en GLP-1-receptoragonisten. Uit recent onderzoek blijkt namelijk dat deze bloedglucoseverlagende middelen voor een afname van de kans op hart- en vaatziekten zorgen.