Als zorgprofessional ben je vast bekend met de term ‘de vier domeinen’. Maar wat betekenen deze domeinen precies, en hoe kun je ze toepassen in je werk? In deze blog leggen we het uit op een eenvoudige manier.
Wat zijn de vier domeinen?
De vier domeinen worden vaak gebruikt om een compleet beeld te krijgen van iemands situatie. Ze helpen om de zorg en ondersteuning goed af te stemmen. De domeinen zijn:
- Lichamelijk welbevinden
- Mentaal welbevinden
- Sociaal welbevinden/participatie
- Zingeving/leefplezier
Laten we deze één voor één bekijken.
1. Lichamelijk welbevinden
Dit domein gaat over de fysieke gezondheid van de persoon. Denk aan:
- lichamelijke klachten zoals pijn of vermoeidheid
- ziekten of aandoeningen
- eten, drinken, slapen en bewegen
Als zorgprofessional kijk je naar wat iemand nodig heeft om fysiek zo gezond mogelijk te zijn. Moet iemand bijvoorbeeld meer rust nemen? Of is er extra hulp nodig bij medicatie?
2. Mentaal welbevinden
Dit domein gaat over de mentale gezondheid. Het gaat om:
- gevoelens, zoals angst, verdriet of geluk
- gedrag en hoe iemand zich voelt in het dagelijks leven
- problemen zoals stress of depressie
Je kunt iemand ondersteunen door goed te luisteren, begrip te tonen en waar nodig hulp in te schakelen, zoals een psycholoog
3. Sociaal welbevinden
Hier kijken we naar de relaties en de omgeving van iemand. Dit omvat:
- familie, vrienden en andere sociale contacten
- werk of dagbesteding
- de woonsituatie en financiën
Sociale steun is belangrijk voor iemands welzijn. Misschien kun je iemand helpen om meer contact te maken met anderen of om praktische zaken te regelen.
4. Zingeving/leefplezier
Dit domein gaat over de betekenis die iemand aan het leven geeft. Het kan gaan over:
- levensvragen, zoals: “wat is het doel van mijn leven?”
- geloof of andere overtuigingen
- hoop, wensen en verlangens
Het is belangrijk om ruimte te geven aan deze zaken, vooral bij mensen in een kwetsbare situatie. Vragen over zaken als zingeving of hoop kunnen onzekerheid, angst of verdriet oproepen, en het is essentieel om een veilige en ondersteunende omgeving te bieden waarin iemand zich gehoord voelt. Een open gesprek kan vaak al veel betekenen door empathie en begrip te tonen, zonder meteen naar oplossingen te zoeken.
Waarom zijn de vier domeinen belangrijk?
De vier domeinen helpen om zorg meer persoonlijk en compleet te maken. Ieder mens is uniek, en door naar alle domeinen te kijken, kun je de zorg beter aansluiten bij wat iemand echt nodig heeft.
Hoe gebruik je de vier domeinen?
Je kunt de domeinen bijvoorbeeld gebruiken tijdens een intakegesprek of bij het maken van een zorgplan. Vraag jezelf bij elke situatie af: hoe gaat het op lichamelijk, mentaal en sociaal gebied en hoe is het met het leefplezier van de cliënt? Dit helpt om niets over het hoofd te zien.
Conclusie
De vier domeinen zijn een handig hulpmiddel in de zorg. Ze helpen om breder te kijken dan alleen de ziekte of klacht. Door aandacht te besteden aan alle domeinen, maak je de zorg die je verleent beter persoonlijker. En dat is waar het om gaat in ons werk: de mens centraal stellen. Wil je oefenen met het toepassen van de domeinen? Volg dan onze cursus ‘Vakbekwaam indiceren met Omaha System’.
