Kinderdoseringen: medicijnen op maat

Deze cursus is onderdeel van het abonnement voor apothekers.

Ruim 65 cursussen
Onbeperkt toegang
Op ieder device

Net als volwassen patiënten, gebruiken zieke kinderen ook geneesmiddelen. Het onderzoek naar effectiviteit, doseringen en bijwerkingen van farmacotherapie bij kinderen is de laatste jaren toegenomen, mede door wetgeving vanuit de registratie-autoriteiten.

Dit is belangrijk omdat er op het gebied van farmacokinetiek en farmacodynamiek grote verschillen zijn tussen zowel kinderen en volwassenen, als tussen pasgeborenen en kleine kinderen.

Nog steeds is er een achterstand in informatie over toepassing, doseringen en bijwerkingen van geneesmiddelen bij kinderen, zeker in de jonge leeftijdscategorieën en bij nieuwere middelen. In de praktijk betekent dit dat zogenaamd offlabel en unlicensed geneesmiddelgebruik frequent voorkomt bij kinderen.

Kinderen zijn geen kleine volwassenen. Toch werd bij het vaststellen van kinderdoseringen lange tijd uitgegaan van de dosering voor volwassenen. Vooral bij oudere medicatie ontbreekt vaak een specifieke kinderdosering. Het vertalen van doseringen zonder deugdelijk onderzoek kan leiden tot een te hoge of te lage dosering. Het uitvoeren van geneesmiddelonderzoek bij kinderen is echter complex. Hieraan liggen verschillende factoren ten grondslag. Zo is er sprake van grote heterogeniteit binnen deze leeftijdsgroep, is het aantal patiënten klein en kleven er medisch-ethische bezwaren aan het uitvoeren van onderzoek bij wilsonbekwamen, waaronder jonge kinderen.

Daarnaast kunnen resultaten uit de ene leeftijdsgroep (bijvoorbeeld adolescenten) niet zonder meer worden geëxtrapoleerd naar een andere leeftijdsgroep (bijvoorbeeld zuigelingen). Om die reden wordt nu ook gekeken naar alternatieve methoden zoals het gebruik van fysiologisch gebaseerde farmacokinetische modellen (PBPK modellen) en gebruik van real life data, om meer informatie beschikbaar te krijgen.

Essentieel is ook het melden van bijwerkingen van geneesmiddelen bij kinderen, ook al zijn deze bijwerkingen bij volwassenen al bekend. Kinderen hebben immers een duidelijk ander patroon van bijwerkingen en laten soms zeer ernstige bijwerkingen zien. Langetermijn vervolgstudies zijn belangrijk bij het doen van geneesmiddelonderzoek bij kinderen, om ook effecten op groei en ontwikkeling in kaart te brengen.

In deze cursus zullen we aan de hand van een aantal factoren, zoals de farmacokinetiek en de farmacodynamiek van een geneesmiddel, de achtergronden behandelen voor de vaststelling van kinderdoseringen. Ook gaan we in op geschikte toedieningsvormen- en wegen bij kinderen

Therapietrouw is een belangrijke factor bij het toedienen van geneesmiddelen aan kinderen en komt uiteraard ook aan bod.

CanMEDS

Kennis en wetenschap 60%

Farmaceutisch handelen 40%

Preview

Leerdoelen

Na afloop van deze cursus:

kent u de farmacokinetische en farmacodynamische aspecten die van belang zijn bij het doseren van geneesmiddelen bij kinderen
kent u de informatiebronnen die u kunt gebruiken om kinderdoseringen op te zoeken
weet u welke formules u kunt gebruiken om kinderdoseringen uit te rekenen of te controleren
kent u de toedieningsvormen die het meest geschikt zijn voor kinderen van diverse leeftijden
kunt u de verschillen tussen off-label en unlicensed geneesmiddelgebruik benoemen
kunt u ouders advies geven aan de balie
heeft u handvatten om de therapietrouw bij kinderen te vergroten
bent u zich bewust van de extra aandachtspunten bij leveringsproblemen bij kinderen

Docent

dr. Robert Flint
Robert Flint is werkzaam als ziekenhuisapotheker/klinische farmacoloog in het Erasmus MC - Sophia Kinderziekenhuis in Rotterdam. Robert is met name werkzaam op de intensive care neonatologie en verloskunde, zowel voor patiëntenzorg als voor onderzoek. Het doel van het onderzoek is het verbeteren van veilige en effectieve toepassing van geneesmiddelen bij (prematuur) pasgeborenen en rondom zwangerschap. Robert maakt sinds oprichting van het kinderformularium deel uit van het expert-team dat de monografieën beoordeelt, waarbij de laatste jaren extra aandacht uitgaat naar doseringen voor de (premature) neonaten. Daarnaast is hij voorzitter van de landelijke special interest group (SIG) kindergeneeskunde van de Nederlandse Vereniging voor Ziekenhuisapothekers (NVZA).
dr. Lidwien Hanff
Lidwien Hanff (1965) is als ziekenhuisapotheker/klinische farmacoloog werkzaam in het Prinses Maxima Centrum voor Kinderoncologie te Utrecht. Voorheen was zij werkzaam in het Erasmus MC Sophia Kinderziekenhuis. Zij heeft diverse studies uitgevoerd op het gebied van pediatrische farmacologie en kinderformuleringen, waarvoor zij meerdere subsidies ontving. Zij heeft verschillende bestuurlijke functies vervuld, zoals het bestuur van de Nederlandse Vereniging voor Ziekenhuisapothekers (NVZA) en het bestuur van het Nederlands Kenniscentrum voor Farmacotherapie bij kinderen (NKFK). Ook maakte ze deel uit van de Europese Paediatric Formulations party of the European Directorate for the Quality of Medicines & HealthCare (EDQM).