Hormonale anticonceptie

Al eeuwenlang probeert men het aantal kinderen dat geboren wordt te beperken. De eerste veilige methode kwam ongeveer een eeuw geleden in de vorm van het condoom, maar een echt betrouwbare methode werd pas in de jaren ’60 van de vorige eeuw beschikbaar met de komst van de anticonceptiepil.

Vanaf dat moment kon men seks alleen voor voortplanting en seks voor het plezier goed scheiden. De pil heeft mede daardoor het emancipatieproces van de vrouw enorm verbeterd.

Wat wordt allemaal onder anticonceptie verstaan? In deze cursus wordt uitgegaan van de volgende definitie van anticonceptie: “Onder anticonceptie worden al die middelen en methoden verstaan die tot doel hebben bevruchting van een eicel of innesteling van een bevruchte eicel te voorkomen.”

De revolutie op het gebied van de anticonceptie is begonnen met de introductie van de orale anticonceptiepil, bestaande uit een combinatie van een oestrogeen en een progestageen. Inmiddels zijn er ook preparaten met alleen een progestageen, zowel in orale toedieningsvorm als in de vorm van de prikpil. Daarnaast zijn er ook andere toedieningsvormen ontwikkeld, zoals implantatiepreparaten, een vaginale ring, en een combinatiepleister.

In deze cursus worden alle hormonale anticonceptiemethoden besproken, waarbij wordt uitgegaan van de in 2020 herziene NHG Standaard ‘Anticonceptie’. Naast de aanwijzing van eerste en tweede keuze-pillen, is er in de aangepaste standaard onder meer extra aandacht voor bijwerkingen, zoals doorbraakbloedingen en stemmingsklachten. Ook is het beleid bij een vergeten pil aangepast.

De hormonale anticonceptiemethoden worden qua betrouwbaarheid tegen elkaar afgewogen en bijzondere patiënten worden door middel van cases aan je gepresenteerd. Speciale aandacht zal worden besteed aan bijwerkingen, interacties en contra-indicaties voor gebruik, omdat je hier in de apotheek mee te maken kunt krijgen. Ook hormonale postcoïtale methoden (anticonceptie nadat er seks is geweest) worden in deze cursus behandeld. Als laatste wordt ingegaan op het gebruik van anticonceptie in specifieke situaties, zoals na zwangerschap of in de overgang.

Met deze kennis kun je vrouwen die op zoek zijn naar een geschikte anticonceptiemethode of vragen hebben over hun anticonceptiemethode goed voorlichten.