Otitis media acuta (OMA), oftewel acute middenoorontsteking, is een van de meest voorkomende infectieziekten bij kinderen. Daardoor is het een van de meest frequent gestelde diagnoses, zowel in de eerste lijn (huisartsenpraktijk en consultatiebureau) als in de tweede lijn (KNO- en kindergeneeskundepraktijk). Onder OMA verstaat men een infectieuze ontsteking van het middenoor met een duur korter dan drie weken. Acuut ontstane oorpijn en/of algemeen ziek zijn (waaronder koorts) en/of een loopoor zijn typische kenmerken van OMA.

Otitis media met effusie (OME) wordt gedefinieerd als een conditie van het middenoor, gekarakteriseerd door ophoping van vloeistof achter een gesloten trommelvlies, zonder tekenen van een acute infectie. Gehoorverlies is een typisch kenmerk van OME.

Otitis externa (OE) is een diffuse ontsteking van de huid van de gehoorgang. Dit gaat gepaard met pijn, jeuk, afscheiding, schilfering, roodheid of zwelling, eventueel in combinatie met gehoorverlies. Het is veelal een infectieuze ontsteking door een verstoring van het lokale zure milieu. Niet altijd is een verwekker aantoonbaar; aspecifieke en allergische oorzaken kunnen eveneens een rol spelen.

OMA is een van de meest voorkomende redenen voor het voorschrijven van antibiotica bij kinderen. Het plaatsen van trommelvliesbuisjes en het knippen van de neusamandel (adenotomie) zijn de meest uitgevoerde operaties bij kinderen met recidiverende OMA en persisterende OME.

In deze cursus wordt eerst ingegaan op de fysiologie van het oor. Daarna worden de epidemiologie, symptomen, diagnostiek en beleid bij de drie bovengenoemde vormen van otitis behandeld. Tot slot wordt de rol van de farmaceutisch consulent bij de genoemde aandoeningen besproken.